Oratie dhr. prof.dr. S.P. Berger: Schijnbare barrières en vloeiende grenzen

De prognose van patiënten na niertransplantatie is de afgelopen 50 jaar flink verbeterd. Toch zijn er op een aantal terreinen barrières die verdere verbetering (schijnbaar) in de weg staan, betoogt hoogleraar Stefan Berger in zijn oratie.

Een van die uitdagingen betreffen de immunologische barrières. Berger: ‘We zien nog maar heel weinig verlies van organen door acute zogenaamde cellulaire afstoting. Toch is de langetermijnoverleving van de getransplanteerde nier maar weinig verbeterd. Dit komt voor een groot deel door chronische afstoting door antistoffen. Wij weten veel te weinig over de manier waardoor deze antistoffen de getransplanteerde organen beschadigen. In het UMCG kweken wij cellen uit de bloedvaten van nier die bij de transplantatie vrijkomen. Met deze cellen kunnen wij de interactie van antistoffen met het getransplanteerde orgaan beter begrijpen en leren hoe wij deze vorm van afstoting het beste kunnen behandelen.’

Leeftijd van de ontvangers

‘Een andere voormalige barrière is de leeftijd van de ontvangers van een donornier. In de afgelopen tien jaar is in het UMCG het aandeel niertransplantatiepatiënten ouder dan 65 jaar gestegen van 10% naar 33%. Transplantatie bij ouderen stelt ons voor nieuwe uitdagingen. Profiteren oudere patiënten wel van een transplantatie? Hoe kunnen wij patiënten identificeren die de belasting van de operatie en de afweeronderdrukking goed aankunnen? Moeten wij oudere patiënten met een verouderd afweersysteem wel dezelfde afweeronderdrukkende geneesmiddelen voorschrijven? Om deze vragen te onderzoeken beginnen wij deze herfst met een groot naar aangepaste immuunsuppressie na niertransplantatie bij ouderen. Dat onderzoek wordt gefinancierd door ZonMW.’

Grenzen tussen transplantatiecentra

‘De grenzen tussen Nederlandse transplantatiecentra moeten in toekomst ook overwonnen worden. Alleen als wij volledig transparant zijn over wat wij doen en wat onze uitkomsten zijn, kunnen wij optimaal van elkaars praktijk leren en hebben patiënten de mogelijkheid een centrum te kiezen dat overeenkomt met hun wensen. De Nederlandse transplantatiecentra zijn in samenwerking met de Transplantatiestichting een intensieve samenwerking begonnen om onze praktijk en uitkomsten inzichtelijk te maken voor zorgverleners en patiënten.’

Meer informatie

• Oratie: dhr. prof.dr. S.P. Berger
• Titel: Schijnbare barrières en vloeiende grenzen
• Leeropdracht: Interne Geneeskunde, in het bijzonder de Transplantatienefrologie
• Faculteit: Medische Wetenschappen