Oratie dhr. prof.dr. A.H.M. de Baets: De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de historicus

Oratie: dhr. prof.dr. A.H.M. de Baets

Titel: De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de historicus

Leeropdracht: Geschiedenis, ethiek en mensenrechten

Faculteit: Letteren

Aanmelden per mail via: oraties@rug.nl o.v.v. oratiegegevens, eigen naam en adres en aantal gewenste plaatsen in zaal of corona (corona uitsluitend voor hoogleraren)

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de historicus

Wellicht bestaat er geen tekst met een grotere invloed op ons leven dan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Prof.dr. De Baets vraagt zich daarom af of de Universele Verklaring een visie op de geschiedenis bevat. Daarna bespreekt hij de gevolgen die zij heeft voor de ethiek van de historici en legt hij uit hoe zij aankijkt tegen de door hen bestudeerde personen.

De Baets toont aan dat de Universele Verklaring de directe bron is voor vijf belangrijke rechten van historici: het recht op vrije meningsuiting en informatie, het recht te vergaderen en verenigingen op te richten, het auteursrecht, het recht op academische vrijheid en het recht op stilzwijgen. Zij is ook een indirecte bron voor drie plichten: de plichten om wetenschappelijke kennis over het verleden te leveren, die te verspreiden en erover te onderwijzen.

De Universele Verklaring heeft daarnaast een visie op de door historici bestudeerde personen. Zij is namelijk van toepassing op de levenden maar niet op de doden en vooral geschikt als kompas om recent historisch onrecht te bestuderen en niet het historisch onrecht van lang geleden. Als de Universele Verklaring een ‘Magna Carta van alle mensen overal is’, dan zeker van alle historici.